ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Αποκριές και καρναβάλι στην Κοζάνη

ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΤΑΓΙΑΝΟΓΛΟΥ-

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

Ένα δείγμα του ότι οι Κοζανίτες  είναι φιλέορτοι και διακρίνονται για το καυστικό και το πολύ πετυχημένο χιούμορ αλλά και την διάθεση  τους  για ψυχαγωγία μπορεί να αντλήσει κανείς μέσα από τα ήθη και τα έθιμα τους .

Μια γνήσια Κοζανίτικη παραδοσιακή ατμόσφαιρα μπορεί να γνωρίσει  και να ζήσει ένας επισκέπτης στις γιορτές της αποκριάς, στην Κοζάνη.

ΓΙΑΤΙ ΟΜΩΣ ΓΙΟΡΤΑΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΚΡΙΑ;

Την ημέρα της ‘Καθαράς Δευτέρας’ σταματά η κατανάλωση αρτυμένων φαγητών καθώς από την ημέρα αυτή ξεκινά η μεγάλη Σαρακοστή , που διαρκεί επτά εβδομάδες .Γι’ αυτό και εορτάζεται η αποκριά.

ΠΟΙΟ ΣΚΟΠΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΚΑΘΙΕΡΩΘΗΚΑΝ;

Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις δεν έχουν καμία σχέση είτε με το χριστιανικό πνεύμα είτε με το χριστιανικό εορτολόγιο. Οι ρίζες τους είναι πανάρχαιες και απλά ο χριστιανισμός τις ‘ανέχτηκε’ και επέτρεψε σε αυτές να προσαρμοστούν με το εορτολόγιο του. Και επειδή γινόταν τέλος χειμώνα με τις αρχές της άνοιξης ,καθιερώθηκαν να γίνονται την αποκριά , χωρίς να υπάρχει καμία σύνδεση με τις χριστιανικές συνήθειες .

Η αρχή των αποκριάτικων εκδηλώσεων γίνεται με την αναβίωση του εθίμου της τσικνοπέμπτης ,όπου και ο ποιο φτωχός έπρεπε να ψήσει στη φωτιά ώστε να τσικνίσει το σπίτι του και τη γειτονιά του.

Γενικά επικρατεί η γνώμη ότι οι γιορτές αυτές των καρναβαλιών καθιερώθηκαν για να συμβολίζουν το θάνατο του χειμώνα με τον ερχομό της άνοιξης και για να προκαλούν οι πρωτόγονοι λαοί με τις μεταμφιέσεις την ‘καλή χρονιά’ για γονιμότητα της γης.

Οι πέτρες και τα όπλα,που χρησιμοποιούσαν παλιότερα στις συγκρούσεις τους οι καρναβαλιστές, αντικαταστάθηκαν σήμερα με σερπαντίνες και κομφετί ως τελευταία ανάμνηση και αναπαράσταση των τρομερών και θανατηφόρων μαχών που έγιναν.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ .

Βασικό χαρακτηριστικό είναι στους όλοι γνωρίζουμε το τρικούβερτο γλέντι, όπου πραγματοποιείται στα σπίτια, στα κέντρα διασκεδάσεων, στους οργανωμένους χορούς, που είτε υλοποιούνται από τον δήμο (φανοί) είτε από  συλλόγους κλπ.

Το κυριότερο γνώρισμα των αποκριάτικων εκδηλώσεων φυσικά και είναι οι μεταμφιέσεις .Οι μεταμφιεσμένοι έχουν διάφορα ονόματα σύμφωνα πάντα με την στολή που φοράνε.

ΤΑ ΑΠΟΚΡΙΆΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι παρουσιάζουν τα θέματα τους  αντικειμενικά και με ελευθερία έκφρασης. Τα θέματα των αποκριάτικων τραγουδιών αντλούνται συνήθως από την επικαιρότητα και έχουν ως  σκοπό την διακωμώδηση της .Παλαιότερα την ημέρα της αποκριάς οι άνθρωποι εκφράζονται δημόσια σκέψεις και συναισθήματα που όλο τον υπόλοιπο χρόνο περιόριζαν .Έτσι δημιουργήθηκαν τα αποκριάτικα τραγούδια.

ΤΑ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ.

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας οι μεταμφιεσμένοι δεν εμφανίζονταν τις ημέρες της αποκριάς στην Κοζάνη αλλά στις γιορτές του δωδεκαήμερου και ειδικά την Πρωτοχρονιά.. Ονομάζονταν ‘Ρογκοτσιάργια’ ή ‘Μπουμπουσιάργια’.Τα Ρογκοτσιάργια αυτά , χωρισμένα σε ομάδες , επισκέπτονταν τα σπίτια φίλων , συγκενών και γνωστών  , όπου τραγουδούσαν και μάζευαν φιλοδωρήματα. Όταν τελείωναν τις επισκέψεις τους η κάθε ομάδα πήγαινε  στο κατάλυμα της ,και διασκέδαζε και έπινε . Μετά το γλέντι τους , όσα χρήματα τους περίσσευαν από τα φιλοδωρήματα τους   , τα δώριζαν στην εκκλησία της συνοικίας τους .

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΚΟΖΑΝΗΣ.

Μια ιδιωτική πρωτοβουλία χωρίς την ευθύνη κάποιου υπεύθυνου φορέα και το συντονισμό της προσπάθειας  σίγουρα δεν μπορεί να αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα , γι’ αυτό και σιγά-σιγά θα αρχίσουν να φθίνουν.Για να αποφθεχθεί αυτό ο ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ,το 1938  , συγκρότησε Επιτροπή   για να οργανώνει επίσημα και υπεύθυνα τις αποκριάτικες εκδηλώσεις με την ονομασία “Λαϊκές εορτές του καρναβαλιού Κοζάνης”.

Όπως τότε έτσι και σήμερα , η οργανωτική επιτροπή των αποκριάτικων εκδηλώσεων του ΔΗΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ αρχίζει από νωρίς την προεργασία του προγράμματος και την Τσικνοπέμπτη η χιουμοριστική διακόσμηση της κεντρικής πλατείας , των δρόμων και των συνοικιών , όπου θα γίνουν οι φανοί, είναι ολοκληρωμένη .

Από την Τσικνοπέμπτη αρχίζουν και οι οργανωμένοι αποκριάτικοι χοροί των Συλλόγων , των Σωματείων και των Σχολείων που διαρκούν μέχρι και την παραμονή της Μεγάλης Αποκριάς.

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΟΦΑΓΟΥ ή η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ , είναι ημέρα όπου η ευθυμία , η αθυροστομία και η αισχρολογία (που είναι και το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο της μέρας αυτής ) βρίσκονται στο αποκορύφωμα τους .Τις πρωινές ώρες όλος ο κόσμος της Κοζάνης συγκεντρώνεται στον κεντρικό δρόμο επί της κεντρικής πλατείας ( οδός Παύλου Μελά ) όπου ακολουθεί παρέλαση των καρναβάλιστών.Τις βραδινές ώρες της ίδιας μέρας οι Κοζανίτες ξεχύνονται στις συνοικίες όπου υπάρχουν εορταστικές εκδηλώσεις από τους συλλόγους , δηλαδή στους γνωστούς φανούς .

       ΟΙ ΦΑΝΟΙ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

   Είναι γιορτή και ξεφάντωμα γύρω από το βωμό της αποκριάτικης

εορταστικής πυρράς με φαγοπότι , τραγούδι, χορό κι αθυροστομία χωρίς όρια.

   Προέρχεται από τη λέξη φαίνω, που σημαίνει φαίνομαι από μακριά.

Παιδί πανάρχαιων εθίμων με λατρευτικό και μαγικό χαρακτήρα που

κατόρθωσε να επιβιώσει μέσα στο χρόνο αλλάζοντας το περίβλημά του

και κρατώντας την ουσία του. Πολλοί συγχέουν το Φανό με τον

Καρνάβαλο και το καρναβάλι, αλλά δεν υπάρχει καμιά σχέση μεταξύ

τους.

Το καρναβάλι στις διάφορες πόλεις της Ελλάδας είναι πιστή αντιγραφή

του καρναβαλιού της Βενετίας και των άλλων Ευρωπαϊκών Πόλεων.

Ο Φανός είναι κάτι τελείως πρωτότυπο και ιδιότυπο.

Απαιτεί προετοιμασία και οργάνωση, που συσπειρώνει τη γειτονιά και

οδηγεί σε σχέσεις ζεστές και πολύτιμες, ιδιαίτερα σε εποχές

απομόνωσης σαν τη σημερινή. Είναι ανοιχτός σε όλους και στηρίζεται

στη συμμετοχή. Δεν προσφέρεται για ψυχρή παρατήρηση.

Η ιδιομορφία του και η αίγλη του κορυφώνεται την Κυριακή της Μεγάλης

Αποκριάς, όταν ανάβουν οι Φανοί στις γειτονιές και τριγύρω

τραγουδούν και χορεύουν οι χορευτές. Έτσι δείχνει μια εικόνα που

θυμίζει πολύ ανάλογες πολεμικές γιορτές της Αρχαίας Ελλάδας και σε

τέτοιο σημείο μάλιστα ώστε να ισχυριζόμαστε αδίσταχτα ότι ο

σημερινός χορός του Φανού είναι η συνέχεια του Πυρρίχιου χορού των

Αρχαίων Ελλήνων.

Ο φανός ανάβει κατά τις 8 το βράδυ της μεγάλης Αποκριάς, κι αμέσως

ξεκινάει το τραγούδι και ο χορός γύρω του.

    Το κέφι αρχίζει ν' ανεβαίνει σιγά - σιγά και καμιά ώρα αργότερα,

καθώς κρασί και τα κιχιά κυκλοφορούν και ζεσταίνουν πνεύμα και

πόδια, οι κύκλοι γύρω από το βωμό μεγαλώνουν και πληθαίνουν.

Κάθε γειτονιά πασχίζει να παρουσιάσει τον καλύτερο και πιο

φανταχτερό Φανό, με τους πιο καλλίφωνους τραγουδιστάδες και τους πιο

νόστιμους μεζέδες.

Εκεί ο αρχηγός  τραβάει με ιδιαίτερο ζήλο στο χορό τον κόσμο που                                                                               παρευρίσκεται.              

Τα τραγούδια,

διαδέχονται το ένα το άλλο, άλλοτε γρήγορα και πολυφωνικά και άλλοτε

βαριά και μονότονα σε χρόνο αργό και συρτό. Το γλέντι κρατάει μέχρι

τις πρωινές ώρες.

Όταν σβήνουν το φανό πολλοί μαζεύουν στάχτη και την σκορπούν στο βιό τους (χωράφια, αμπέλια, καλλιέργειες) για να αυγατίσει η σοδειά.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΦΑΝΟ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ;

Αυτό που εξασφαλίζει τη μοναδικότητα του φανού είναι η μορφή του.        Δεν πρόκειται για μια τεράστια φωτιά που πρέπει διαρκώς να τροφοδοτείτε , που δεν ελένχεται ούτε και πλησιάζεται εύκολα και που σβήνει γρήγορα όπως γίνεται με όλες τις άλλες  που ανάβουν πάνω στο έδαφος .αντίθετα καίει πάνω σε ένα είδος βωμού , κρατιέται σταθερή όλη τη νύχτα με λίγη προσπάθεια και καύσιμα και  έτσι επιτρέπει την συγκέντρωση μεγάλου πλήθους γύρω της .Αυτό εξασφαλίζει διάρκεια στην τελετή.

ΟΙ ΦΑΝΟΙ

              ΦΑΝΟΣ Τ΄ΑΗ ΔΗΜΗΤΡΗ

              ΦΑΝΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ

              ΦΑΝΟΣ ΜΠΟΥΓΔΑΝΑΘΚΑ

              ΦΑΝΟΣ ΚΕΡΑΜΑΡΙΟ

              ΦΑΝΟΣ ΑΛΩΝΙΑ

              ΦΑΝΟΣ ΓΙΤΙΑΣ

              ΦΑΝΟΣ ΛΑΚΚΟΥΣ Τ΄ ΜΑ΄ΓΓΑΝΙ

              ΦΑΝΟΣ ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΑΠ΄ΤΟ ΚΕΡΑΜΑΡΙΟ

              ΦΑΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

              ΦΑΝΟΣ ΣΚ΄ΡΚΑ

              ΦΑΝΟΣ ΚΑΣΜΙΡΤΖΙΔΙΣ

              ΦΑΝΟΣ Τ΄ΛΑΤΣΚ΄ΤΟΥ ΠΗΓΑΔΙ

              ΦΑΝΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2003.

ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

            27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ - 10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2003

            ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

            ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Πηγάδ’ απ' του Κεραμαριό": Άναμμα Παιδικού Φανού

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα του Συνδέσμου Γραμμάτων

            και Τεχνών Ν. Κοζάνης

            5:00μ.μ. Αναψυκτήριο Αγίου Δημητρίου: Παιδικός Χορός. Συμμετέχει ο

            ταχυδακτυλουργός Magic Chris

            8:15μ.μ. Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Πηγάδ’ απ’ του Κεραμαριό"

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: ΧαιρετισμόςΔημάρχου κ. Πάρι

            Κουκουλόπουλου – Μεταμφιεσμένοι όλων των Φανών της πόλης με τη

            συνοδεία ορχηστρών καλωσορίζουν την Αποκριά.

            9:00μ.μ. Φανός "Πηγάδ' απ' του Κεραμαριό": Γλέντι του Φανού

            ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Γιτιά": Άναμμα Παιδικού Φανού

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα του ΚΑΠΗ Κοζάνης

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Μορφωτικού Ομίλου

            Πλατανορεύματος

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            "Πλατάνια"

            8:30μ.μ. Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Γιτιά"

            9:00μ.μ. Φανός "Γιτιά": Γλέντι του Φανού

            ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Μπουντανάθκα": Άναμμα Παιδικού Φανού

            6:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            "Μέγας        Αλέξανδρος Σιάτιστας"

            6:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Κοίλων

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Συλλόγου Ηπειρωτών

            Κοζάνης

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτκά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Μηλιάς                 «Ο Προοδευτικός»

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Κάτω Κώμης "Αριστοτέλης"

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Μπουντανάθκα"

            9:00μ.μ. Φανός "Μπουντανάθκα": Γλέντι του Φανού

            ΜΙΚΡΗ ΑΠΟΚΡΙΑ - ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ

             11:00π.μ. Παύλου Μελά: Παρέλαση μεταμφιεσμένων μαθητών των

            Δημοτικών Σχολείων – Είσοδος Καρνάβαλου στην Κεντρική Πλατεία

            12:00μ.  Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα του Συνδέσμου Γραμμάτων

            και Τεχνών Ν. Κοζάνης

            3:30μ.μ. Φανός "Λάκκους τ' Μάγγαν’": «Το παιχνίδι του κρυμμένου

            θησαυρού» με διοργανωτές το Φανό και το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών

            Κοζάνης – Άναμμα Παιδικού Φανού

            4:00μ.μ. Φανός "Παύλος Μελάς": Άναμμα παιδικού Φανού

            6:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά τμήματα Συλλόγου Βοϊοτών 

            Κοζάνης

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά τμήματα Συλλόγου Μεταξιωτών

            Κοζάνης

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά τμήματα Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά τμήματα και Μεταμφιεσμένοι του

            Φανού "Παύλος Μελάς"

            9:00μ.μ. Φανός "Παύλος Μελάς": Γλέντι του Φανού

            ΔΕΥΤΕΡΑ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Αϊ Δημήτρη": Άναμμα Παιδικού Φανού

            4:00μ.μ. Φανός "Αγίου Αθανασίου": Άναμμα Παιδικού Φανού

            5:00μ.μ. Αναψυκτήριο Αγίου Δημητρίου: Παιδικός Χορός σε συνεργασία

            με το Φανό Αγίου Δημητρίου. Συμμετέχει ο ταχυδακτυλουργός Magic

            Chris.

            6:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Μορφωτικού Πολιτιστικού

            Συλλόγου Πολυφυτιανών "Η Αγία Παρασκευή"

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Ξηρολίμνης

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα και Μεταμφιεσμένοι του

            Φανού "Άγιος Αθανάσιος"

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Αϊ Δημήτρης"

            9:00μ.μ. Φανός "Αϊ Δημήτρη": Γλέντι του Φανού

            9:00μ.μ. Φανός "Αγίου Αθανασίου": Γλέντι του Φανού

            ΤΡΙΤΗ 4 ΜΑΡΤΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Κεραμαριό": Άναμμα Παιδικού Φανού

            4:00μ.μ. Φανός "Λατσκ’ του Πηγάδ’": Άναμμα Παιδικού Φανού

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Πετρανών

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Γαλάτειας Εορδαίας

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Λάτσκ’ του

            Πηγάδ’"

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Κεραμαριό"

            9:00μ.μ. Φανός "Κεραμαριό": Γλέντι του Φανού

            9:00μ.μ. Φανός "Λάτσκ’ του Πηγάδ’": Γλέντι του Φανού

            ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΜΑΡΤΙΟΥ

             5:00μ.μ. Αναψυκτήριο Αγίου Δημηρίου: Παιδικός Χορός. Συμμετέχει ο

            ταχυδακτυλουργός Magic Chris

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            "Μέγας Αλέξανδρος" Κοζάνης.

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Καρυδίτσας "Γάβρος"

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα και Μεταμφιεσμένοι του

            Φανού "Αριστοτέλης"

            9:00μ.μ. Φανός "Αριστοτέλης": Γλέντι του Φανού

            ΠΕΜΠΤΗ 6 ΜΑΡΤΙΟΥ

             4:00μ.μ. Φανός "Σκ’ρκα": Άναμμα Παιδικού Φανού

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Λευκοπηγής

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Σκήτης

            8:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού και

            Μορφωτικού Συλλόγου Γαλατινής

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Σκ’ρκα"

            9:00μ.μ. Φανός "Σκ’ρκα": Γλέντι του Φανού

            ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ

             11:00π.μ. Κεντρική Πλατεία – Κεντρικοί Πεζόδρομοι: SOURD GAMES με

            διοργανωτές το Δημοτικό Συμβούλιο Νεολαίας, τους Προσκόπους και το

            Σώμα Ελληνίδων Οδηγών Κοζάνης

            11:00π.μ. Αναψυκτήριο Αγίου Δημητρίου: Αποκριάτικος Χορός για τα

            παιδιά του Ειδικού Εργαστηρίου Κοζάνης. Συμμετέχει ο

            ταχυδακτυλουργός Magic Chris.

            4:00μ.μ. Φανός "Αλώνια": Άναμμα Παιδικού Φανού

            6:00μ.μ. Φανός "Αριστοτέλης": Άναμμα Παιδικού Φανού

            7:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα  Πολιτιστικού

            Συλλόγου…………………

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Μακεδνοί

            8:15μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Kωδωνοφόροι από το Βόλακα Δράμας

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού «Αλώνια»

            9:00μ.μ. Φανός "Αλώνια": Γλέντι του Φανού

            10:00μ.μ. Κοβεδάρων: Άναμμα Φανού και Γλέντι Νεολαίας. Διοργάνωση:

            Δημοτικό Συμβούλιο Νεολαίας Κοζάνης σε συνεργασία με τον Energy Fm

            ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ

             12:00μ. Κεντρική Πλατεία: Αποκριάτικοι σκοποί από το ….………………

            7:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Μεταμφιεσμένοι του Φανού "Λάκκους τ'

            Μάγγαν"

            7:45μ.μ. Βραδιά Αποκριάτικου Τραγουδιού

            8:30μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Ενηλίκων του Συνδέσμου

            Γραμμάτων και Τεχνών

            9:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Αιανής

            9:00μ.μ. Φανός "Λάκκους τ’ Μάγγαν’": Γλέντι του Φανού

            10:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Πάρτι Νεολαίας. Διοργάνωση: Δημοτικό

            Συμβούλιο Νεολαίας Κοζάνης σε συνεργασία με τον Diva Fm

            ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΚΡΙΑ - ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ

             12:00μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου

            Κρόκου "Ιωακείμ Λιούλιας"

            12:30μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Λαογραφικού Πολιτιστικού

            Ομίλου "Ο Περδίκκας"

            1:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου "

            Λυγκηστίς" Μηλοχωρίου

            3:00μ.μ. Παύλου Μελά έως τέρμα Πλατείας Αριστοτέλους: Παρέλαση

            Αρμάτων και ομάδων μεταμφιεσμένων

            6:00μ.μ. Κεντρική Πλατεία: Άναμμα Κεντρικού Φανού από το Δήμαρχο

            Κοζάνης κ. Πάρι Κουκουλόπουλο

            7:30μ.μ. Άναμμα των Φανών: Άι – Δημήτρης, Άγιος Αθανάσιος, Αλώνια,

            Αριστοτέλης, Γιτιά, Κασμιρτζίδις, Κεραμαριό, Λάκκους τ’ Μάγγαν’,

            Λάτσκ’   του Πηγάδ’, Μπουτανάθκα, Π.Μελά, Πηγάδ’ απ’ του Κεραμαριό,

            Σκ’ρκα.

            ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΈΡΑ – 10 ΜΑΡΤΙΟΥ

             Ο Δήμος Κοζάνης σε συνεργασία με τους παρακάτω Συλλόγους προσφέρει

            νηστίσιμα:

            §          8:00π.μ. – 4:00μ.μ. :Ψηλός Aι Λιας (Ε.Ο.Σ.)

            §          10:00π.μ. : Μελίσσια (Πολιτιστικός Σύλλογος Μελισσίων)

            §          10:00π.μ. :Αι Θωμάς

            §          10:00π.μ. : Πάρκο Αγίας Παρασκευής Καρυδίτσας

            (Πολιτιστικός Σύλλογος Καρυδίτσας)

            §          11:00π.μ. : Περιοχή ΣΜΑΘΚΟ (Σ.Ε.Ο και Κασμιρτζίδις)

            §          11:00π.μ. : Αγία Παρασκευή Κοζάνης (Σύλλογος Σαμαριναίων

            Κοζάνης)

            §          11:00π.μ. : Περιοχή Ζυγκόστι Λευκοπηγής (Πολιτιστικός

            Σύλλογος Λευκοπηγής)

            §          11:00π.μ. : Προφήτης Ηλίας Μεταμόρφωσης (Πολιτιστικός

            Σύλλογος Μεταμόρφωσης)

            §          12:00μ. - 3:00μ.μ. : Δάσος Κουρί/Κατασκηνωτικό Κέντρο

            Γ.Χαλκιάς (Παλαιοί Πρόσκοποι)

            §          12μ. : Πάρκο Συλλόγου Ηπειρωτών (Σύλλογος Ηπειρωτών

                                ΤΑ SOURD GAMES

Η γιορτή των παιδιών και η αποθέωση της σιουρδαμάρας. Αγώνες για

γερά νεύρα, με 2000 αθλητές-μαθητές από 13-18 χρονών, οι οποίοι

ρίχνονται στο στίβο της ευγενικής άμιλλας, για να αναδειχθούν τα πιο

γερά σιουρδουντάμαρα. Σκληρός ανταγωνισμός σε κάθε σταθμό, που

αντιμετωπίζεται με τη συνεργασία των μελών της κάθε ομάδας και

κυρίως με τα προσόντα τους. Νιάτα, ζωντάνια, τρεχάλα, φωνές και

γέλια...Πανζουρλισμός !  Μοιάζει με κυνήγι θησαυρού ; Ίσως, αλλά η

μορφή του φέρει έντονη τη σφραγίδα της τοπικής παράδοσης στο ξεσάλωμα.

Μια καινοτομία των τελευταίων  τεσσάρων (4) χρόνων είναι τα SOURD GAMES.Κατέκτησαν αμέσως τη νεολαία της Κοζάνης , η οποία συμμετέχει σ’ αυτά με μεγάλο ενθουσιασμό δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα  εκρηκτικού κεφιού στο κέντρο το πρωί της παρασκευής πριν τη ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΚΡΙΑ.

Η ονομασία τους προήλθε από τους ίδιους τους συμμετέχοντες από την καταλέξει μετάφραση της λέξης «σιούρδους»(χαζός , τρελός ) και την αγγλική λέξη «games» (=αγώνες) .Πρόκειται δηλαδή για αγώνες σιουρδαμάρας με φιλοδοξία να αποκτήσουν διεθνή εμβέλεια όπως συμπεραίνουμε από την πρόνοια να εμφανισθούν με αγγλόφωνο τίτλο.

Όλοι σχεδόν οι μαθητές όλων των γυμνασίων και των λυκείων της πόλης συγκεντρώνονται ανά ομάδες στην κεντρική πλατεία ,ντυμένοι με ομοιόμορφα μπλουζάκια αλλά ταυτόχρονα έχοντας κάποιο διακριτικό στοιχείο που ξεχωρίζει την ομάδα από τις υπόλοιπες και ετοιμάζονται να ριχτούν στον αγώνα .Προηγουμένως όμως δίνουν τον καθιερωμένο όρκο ,όπου ορκίζονται να αγωνιστούν τίμια και καθαρά για τη νίκη .

Παρόλα αυτά, η δημοτικότητα των αγώνων αυτών είναι τόσο μεγάλη ώστε η Δ.Ε.Π.Α.Κ. σκοπεύει να οργανώσει μια παρόμοια εκδήλωση για μεγάλους με την ονομασία «ΜΥΘΙΑ» για να μην  μένουν παραπονεμένοι και οι ενήλικες Κοζανήτες που μέχρι στιγμής δεν είχαν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να αποδείξουν τη σιουρδαμάρα τους στο στίβο!!!         

                             ΕΠΙΛΟΓΟΣ                  

Αν κανείς αποζητά στα σημερινά έθιμα και στις παραδόσεις  τη σταθερότητα που χαρακτήριζε τις παλαιότερες εποχές ,σίγουρα θα απογοητευτεί. Αλλαγές διαπιστώνονται στη μορφή που έχει πάρει όχι μόνο η Αποκριά  αλλά και κάθε λαϊκή εορτή.

Η νόθευση είναι μοιραία όσο και ανησυχητική. Αλλά αν ξεπεραστούν οι υπερβολές και τα χυδαία δάνεια τότε θα έρθει η στιγμή που θα επικρατήσει το μέτρο, ό,τι είναι  γερό θα επιβιώσει και ό,τι είναι σάπιο θα αποβληθεί. Μακάρι να έρθει αυτή η στιγμή!!

             ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΝΤΛΗΣΑΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΒΙΒΛΙΑ:

1.      Στο βιβλίο “Ο ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ                                ΦΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΑΡΑΔΟΣΗ”  του Κωνσταντίνου Ευαγ. Σιαμπανόπουλου .

2.      Στο βιβλίο "ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ" της Ματίνας

                          Τσικριτζή-Μόμτσιου .

                       Αλλά και από  την ιστοσελίδα : www.e-kozani.gr